Nghị quyết 57 ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định “Đất nước ta đang đứng trước yêu cầu có chủ trương, quyết sách mạnh mẽ, mang tính chiến lược và cách mạng để tạo ra xung lực mới, đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, để đưa đất nước phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, hùng cường, thực hiện mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghệ hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao”.

Mục tiêu to lớn đó cần được cụ thể hoá bằng những bước đi cụ thể. Phong trào “Bình dân học vụ số” chính là một trong những hành động thiết thực để góp phần cùng cả nước thực hiện mục tiêu đó. “Bình dân học vụ số” là một lời kêu gọi  mạnh mẽ đưa tri thức số, kỹ năng số và công nghệ số đến với từng người dân, từng hộ gia đình, từng thôn, xóm đặc biệt là những người yếu thế, người chưa có điều kiện tiếp cận với công nghệ.

Cách đây hơn 80 năm, dưới ánh sáng của cách mạng, phong trào “Bình dân học vụ” do Bác Hồ phát động đã giúp hầu hết người dân Việt Nam “thoát dốt” biết đọc, biết viết, biết tính toán cơ bản, để từ đó làm chủ cuộc đời mình, xây dựng đất nước sau chiến tranh.

Ngày nay, chúng ta bước vào kỷ nguyên số, "biết chữ" thôi chưa đủ. Người dân cần biết dùng điện thoại thông minh, ứng dụng công nghệ, tương tác trên môi trường số, truy cập thông tin, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, giao tiếp qua mạng xã hội một cách an toàn và hiệu quả. Phong trào “Bình dân học vụ số” hôm nay chính là sự tiếp nối đầy sáng tạo và cần thiết của tinh thần ham học, cầu tiến, luôn hướng về phía trước, không chỉ cho bản thân mỗi người mà còn là cách đóng góp hiệu quả, thiết thực cho sự phát triển mạnh mẽ của đất nước.

Thạch Lạc là mảnh đất cái gốc của con người Việt cổ, mảnh đất hiếu học, cần cù  trong lao động sản xuất, anh dũng trong chiến đấu, là vùng quê nghèo nhưng đã sinh ra nhiều bậc hiền nhân đỗ đạt, luôn là điểm sáng trong cải cách hành chính, giáo dục và đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu nổi bật, chúng ta vẫn còn nhiều thách thức trong việc phổ cập tri thức số đến với người dân, người lớn tuổi, người yếu thế, người lao động phổ thông. Nhiều người dân chưa biết cách tự tra cứu thông tin, sử dụng ứng dụng ngân hàng số, mua bán trực tuyến, thanh toán trực tuyến, hay đơn giản là gửi một thư điện tử, truy cập Zalo, Facebook một cách bảo mật; tìm kiếm thông tin trên mạng một cách an toàn và hiệu quả. Một bộ phận học sinh, sinh viên, người lao động trẻ chưa có nhiều kỹ năng tự học qua mạng, thiếu kiến thức làm việc trong môi trường số. Nếu không hành động kịp thời, khoảng cách số sẽ trở thành khoảng cách xã hội mới, đẩy người dân ra xa khỏi dòng chảy phát triển.

Với tinh thần “Toàn dân học số - Toàn dân tiến bước cùng công nghệ”, phong trào “Bình dân học vụ số” sẽ tập trung các nội dung chủ yếu:

- Nâng cao nhận thức về chuyển đổi số cho mọi tầng lớp nhân dân, giúp người dân hiểu được lợi ích và vai trò của công nghệ trong đời sống, kinh tế và quản lý hành chính. Không ai khác, chính người dân sẽ là trung tâm và cũng là chủ thể trong hành trình đó.

- Hướng dẫn sử dụng cơ bản các thiết bị số, như điện thoại thông minh, máy tính bảng, máy tính cá nhân. Phổ cập kỹ năng số cơ bản, như truy cập internet, tra cứu thông tin, sử dụng các ứng dụng dịch vụ công, thanh toán không dùng tiền mặt, bảo mật thông tin cá nhân...

- Ứng dụng công nghệ vào sản xuất và đời sống, nhất là trong nông nghiệp, y tế, giáo dục, thương mại điện tử.

Phương châm của phong trào là: “Dễ học - Dễ hiểu - Dễ ứng dụng - Dễ lan tỏa”. Giải pháp thực hiện cũng cần đa dạng, phong phú, linh hoạ, phù hợp với điều kiện cụ thể của các tầng lớp Nhân dân. Chúng ta phải “biến kỹ năng số trở thành kỹ năng sống”, tổ chức các lớp học ngắn hạn, miễn phí, phù hợp với từng nhóm đối tượng. Những người đã thành thạo công nghệ, cán bộ, giáo viên, đoàn viên, thanh niên, sinh viên, học sinh,… sẽ là "hạt nhân", là “chiến sĩ công nghệ số”, giúp đỡ, hướng dẫn người dân xung quanh. Xây dựng các lớp học di động, điểm hướng dẫn cộng đồng, sử dụng công nghệ thông tin một cách linh hoạt, sáng tạo, gần gũi, trong đó các hội quán, hợp tác xã, tổ nhân dân tự quản là những điểm cần được quan tâm.

Thành công của phong trào trước hết là sự thay đổi nhận thức, tư duy của người dân về tầm quan trọng của chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực cuộc sống. Một người dân biết cách truy cập cổng dịch vụ công để xin giấy tờ, sẽ tiết kiệm thời gian và công sức. Một người bán hành biết livestream bán hàng, sẽ tăng thu nhập và mở rộng thị trường. Một người nông dân biết áp dụng công nghệ vào canh tác, sẽ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Một cụ già biết dùng điện thoại để gọi video, sẽ bớt cô đơn và gắn kết với con cháu.

Chuyển đổi số không xa vời, không khó khăn, không phải chỉ dành cho giới trẻ hay người học cao hiểu rộng. Chuyển đổi số không phải là chuyện của riêng cán bộ, doanh nghiệp hay cơ quan nhà nước. Đó là chuyện của từng hộ dân, từng người lao động, từng tiểu thương, từng người làm nghề tự do. Từ cái điện thoại thông minh trong tay, từ mã QR ở các quán hàng, từ app đăng ký khám bệnh đến hồ sơ công chứng điện tử - tất cả đều đó đang thay đổi cuộc sống chúng ta từng ngày.

Chúng ta hãy bắt đầu “bình dân học vụ số” bằng những việc đơn giản như: Mỗi người dân hãy chủ động học và thực hành kỹ năng số, dù chỉ là những điều đơn giản như bật/tắt Wi-Fi, gửi một tin nhắn, quét mã QR, hoặc thanh toán điện tử; Mỗi gia đình hãy là một “tổ công nghệ”, giúp đỡ nhau cùng học số, cha mẹ học cùng con, ông bà học cùng cháu; Mỗi tổ dân phố, ấp hãy là một điểm sáng học tập chuyển đổi số, tổ chức các lớp hướng dẫn, các buổi chia sẻ kinh nghiệm thực tế; mỗi hội quán hãy là nơi ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất, canh tác, mua bán nông nghiệp.Các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức xã hội hãy đồng hành, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân tiếp cận và học hỏi công nghệ.

Để “Bình dân học vụ số” trở thành một phong trào quần chúng đúng nghĩa, chúng ta cần đến tinh thần đồng lòng - đồng hành - đồng sáng tạo của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Các cấp ủy, chính quyền cần xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, hàng đầu. Tổ chức, đơn vị - đặc biệt là giáo dục, khoa học công nghệ cần phối hợp chặt chẽ để tổ chức triển khai hiệu quả. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị xã hội làm nòng cốt với mỗi đoàn viên, hội viên là một hạt nhân lan tỏa tri thức số. Các doanh nghiệp lĩnh vực số, công nghệ, viễn thông cần hỗ trợ hạ tầng, dữ liệu, thiết bị, chương trình đào tạo phù hợp với đặc thù địa phương. Các hình thức thi đua, biểu dương mô hình tiêu biểu, cách làm sáng tạo, hiệu quả cần được phát hiện kịp thời, lan toả rộng khắp.

Trong những ngày vừa qua, hưởng ứng phong trào “Bình dân học vụ số” trên cả nước, các bộ, công chức, viên chức, người lao động và các doanh nghiệp trên địa bàn xã Thạch Lạc đã tích cực tham gia các khoá học “Bình dân học vụ số” trên Nền tảng trực tuyến MOOCs và các hoạt động chuyển đổi số, phần nào làm tăng thêm tính lan toả của phong trào để “Bình dân học vụ số” trở thành thuật ngữ quen thuộc và chuyển đổi số thật sự đến với mọi người dân.