1. Thông tin hành chính cơ bản

Xã Thạch Lạc là một trong những xã có vị trí chiến lược và giàu truyền thống của vùng Bắc huyện Thạch Hà. Trước khi sáp nhập theo chủ trương cải cách hành chính, Thạch Lạc giữ vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp, văn hóa và kinh tế địa phương.

• Tên đơn vị hành chính: Xã Thạch Lạc
• Cơ quan điều hành: Ủy ban nhân dân xã Thạch Lạc
• Trụ sở hành chính (trước sáp nhập): Đặt tại trung tâm xã
• Diện tích tự nhiên: 27,60 km²
• Dân số: 17.682 người
• Mật độ dân số: Khoảng 641 người/km²

Sau khi sáp nhập vào xã Tượng Sơn từ năm 2025, trụ sở hành chính được chuyển về trung tâm hành chính mới đặt tại xã Tượng Sơn.

2. Vị trí địa lý

Xã Thạch Lạc nằm ở phía Bắc, thuộc trục liên kết vùng quan trọng, là đầu mối giao thông kết nối trung tâm phát triển kinh tế – kỹ thuật – văn hóa của khu vực.

• Phía Bắc: giáp các xã đồng bằng nội huyện
• Phía Nam: tiếp giáp các vùng kinh tế động lực
• Phía Đông – Tây: thông thương thuận tiện qua hệ thống đường liên xã, gần các tuyến đường chính kết nối về trung tâm hành chính và các khu dân cư đô thị

Vị trí địa lý thuận lợi giúp Thạch Lạc có cơ hội lớn trong việc phát triển sản xuất, giao thương nông sản, mở rộng quy mô dịch vụ và hợp tác liên kết vùng.

3. Diện tích và dân số

• Tổng diện tích: 27,60 km²
• Tổng dân số: 17.682 người (cập nhật gần nhất)
• Cơ cấu dân cư:
• Chủ yếu là người Kinh, sống tập trung tại các thôn truyền thống
• Nghề nghiệp chính: trồng lúa, rau màu, chăn nuôi, làm nghề phụ và kinh doanh nhỏ
• Một số hộ dân đã mở rộng mô hình sản xuất kết hợp giữa nông nghiệp với dịch vụ hộ gia đình

Mật độ dân số cao, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển mô hình nông thôn mới kiểu mẫu, đồng thời đặt ra yêu cầu cao về quy hoạch hạ tầng, trường học, y tế và sinh hoạt cộng đồng.

4. Lịch sử hình thành và quá trình phát triển

• Lịch sử hình thành: Xã Thạch Lạc là một địa danh lâu đời, có từ trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nổi tiếng với truyền thống lao động cần cù, tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết cộng đồng sâu sắc.
• Vai trò lịch sử: Là địa phương có nhiều đóng góp trong các phong trào cách mạng, đặc biệt là trong kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
• Sau năm 2025: Thực hiện chủ trương sắp xếp lại đơn vị hành chính theo hướng tinh gọn và hiệu quả, xã Thạch Lạc được sáp nhập vào xã Tượng Sơn, hợp nhất bộ máy, tận dụng các nguồn lực chung để phát triển toàn diện hơn.

Tuy không còn là một đơn vị hành chính độc lập, nhưng tên gọi Thạch Lạc vẫn tiếp tục được gìn giữ trong lòng người dân và đời sống cộng đồng như một biểu tượng văn hóa, lịch sử của vùng đất truyền thống.

5. Kinh tế – xã hội

Nông nghiệp

• Là ngành kinh tế chủ đạo trước khi sáp nhập
• Cây trồng chính: lúa, ngô, khoai, lạc, rau màu
• Chăn nuôi phổ biến: gà thả vườn, bò lai, lợn địa phương
• Một số mô hình canh tác hữu cơ, nông nghiệp sạch đã bắt đầu hình thành và cho kết quả khả quan

Tiểu thủ công nghiệp – sản xuất nhỏ

• Nghề chế biến nông sản, sản xuất vật liệu xây dựng, làm mộc từng bước phát triển
• Một số hộ dân đầu tư máy móc đơn giản phục vụ sản xuất và cung ứng dịch vụ trong vùng

Thương mại – dịch vụ

• Các hoạt động dịch vụ phục vụ tiêu dùng và sản xuất được mở rộng: cửa hàng tạp hóa, vật liệu xây dựng, dịch vụ vận tải nhỏ, máy móc nông nghiệp
• Chợ nông thôn và các điểm giao thương truyền thống giúp lưu thông hàng hóa thuận lợi, ổn định

6. Hành chính – chính trị

• Trước khi sáp nhập, xã Thạch Lạc có bộ máy chính quyền đầy đủ: UBND xã, các ban ngành chuyên môn, các tổ chức đoàn thể nhân dân
• Các tổ chức chính trị như Đảng ủy xã, Hội Cựu chiến binh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên hoạt động tích cực, luôn là lực lượng nòng cốt trong mọi phong trào thi đua yêu nước, xây dựng nông thôn mới

Sau khi sáp nhập, toàn bộ hệ thống tổ chức được chuyển giao cho xã Tượng Sơn, đảm bảo hoạt động hành chính – chính trị ổn định, không gây xáo trộn đời sống người dân.

7. Văn hóa – xã hội – bản sắc

Xã Thạch Lạc mang đậm bản sắc văn hóa làng quê Bắc Trung Bộ:

• Lễ hội truyền thống: Diễn ra vào dịp Tết Nguyên đán, hội làng, rước tổ tiên, tế lễ đầu xuân
• Sinh hoạt cộng đồng: Các đội văn nghệ, đội trống, câu lạc bộ thể thao hoạt động sôi nổi tại các thôn
• Truyền thống hiếu học: Nhiều học sinh của xã đạt giải học sinh giỏi, đỗ đại học, có người thành đạt trong các lĩnh vực giáo dục, khoa học, kỹ thuật, quân sự

Văn hóa làng xã gắn chặt với sản xuất nông nghiệp, với những giá trị nhân văn, nghĩa tình, luôn được các thế hệ con em trân trọng và gìn giữ.

8. Tầm nhìn phát triển

Sau sáp nhập

• Xã Tượng Sơn (gồm cả địa bàn Thạch Lạc) hướng tới phát triển toàn diện các lĩnh vực: kinh tế – văn hóa – giáo dục – y tế – môi trường
• Tập trung nâng cao chất lượng hạ tầng cơ bản: đường giao thông, trường học, trạm y tế, thủy lợi

Định hướng dài hạn

• Xây dựng vùng sản xuất hàng hóa tập trung, ứng dụng khoa học kỹ thuật
• Tạo điều kiện thu hút doanh nghiệp đầu tư vào dịch vụ, thương mại nông thôn, phát triển du lịch cộng đồng
• Giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống của Thạch Lạc, đồng thời nâng cao chất lượng đời sống người dân theo tiêu chí nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu